26/10/21  ━━   2 min read

Γνωρίζετε ότι:

  • Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος τύπος καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως.
  • 1 στις 8 γυναίκες θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
  • Η ευρεία εφαρμογή του προληπτικού ελέγχου στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση και, παράλληλα με την πρόοδο στις θεραπευτικές μεθόδους, εκτιμάται πως έχει συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της θνητότητας της νόσου.

Το ακριβές αίτιο σε κάθε εξατομικευμένη περίπτωση διάγνωσης καρκίνου του μαστού είναι δύσκολο να διασαφηνιστεί, ωστόσο τα γονίδια και οι μεταλλάξεις αυτών παίζουν καθοριστικό ρόλο. Επιπρόσθετα, οι παράγοντες κινδύνου που έρχονται να προστεθούν στη γενετική προδιάθεση ενός ατόμου αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου μπορεί να είναι ορμονικοί, περιβαλλοντικοί, ή να αφορούν τον τρόπο ζωής.

Οι επιλογές του τρόπου ζωής που είναι τροποποιήσιμοι και επηρεάζουν σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού, πολύ περισσότερο εάν υπάρχει γενετική προδιάθεση, είναι:

  • Η απουσία θηλασμού. Ο θηλασμός, όταν διαρκεί για > 1 χρόνο, προστατεύει την γυναίκα μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Τα αποτελέσματα συνδυαστικής ανάλυσης 47 επιδημιολογικών μελετών η οποία δημοσιεύτηκε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό το 2002, έδειξαν πως για κάθε 12 μήνες θηλασμού ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού μειώνεται κατά 4,3%.
  • Η υπερβαρότητα και η παχυσαρκία. Το αυξημένο σωματικό βάρος και αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους οδηγεί σε ορμονικές αλλαγές, όπως αύξηση των οιστρογόνων αλλά και της εκκρινόμενης ινσουλίνης. Η απότομη πρόσληψη βάρους, όπως αυτή που παρατηρείται κατά την εμμηνόπαυση, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η διαχείριση βάρους δεν είναι εύκολη υπόθεση και χρίζει συμβουλευτικής και τακτικής παρακολούθησης από διαιτολόγο-διατροφολόγο προκειμένου η απώλεια βάρους να επιτευχθεί με σωστό τρόπο αλλά και να συντηρηθεί. Η ελάχιστη απώλεια βάρους, έστω της τάξεως του 5-10%, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για την υγεία.
  • Η κατανάλωση αλκοόλ. Υπάρχει ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ και την αύξηση εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Έρευνες δείχνουν πως η κατανάλωση 3 ποτών την εβδομάδα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ή και επανεμφάνισης της νόσου κατά 15%, λόγω της αύξησης των οιστρογόνων και των βλαβών στο DNA τις οποίες προκαλεί το αλκοόλ. Οι ειδικοί εκτιμούν πως για κάθε επιπρόσθετο ποτό την ημέρα ο κίνδυνος αυξάνεται περαιτέρω, κατά άλλο ένα 10%.
  • Οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Οι γυναίκες που ακολουθούν μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και μειωμένη σε κορεσμένα και trans λιπαρά, έχουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Είναι σαφής ο θετικός συσχετισμός της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, με πιθανούς ενόχους το κορεσμένο λίπος, τις ζωικές πρωτεΐνες, τις ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs), τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAHs) και τις εξωγενείς ορμόνες. Συστήνεται η κατανάλωση < 500 γρ. άπαχου κόκκινου κρέατος την εβδομάδα, με αποφυγή του τηγανίσματος ή ψησίματος στα κάρβουνα, και η εναλλακτική προτίμηση σε ψάρια, πουλερικά, όσπρια και τροφές πλούσιες σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Στις ευεργετικές τροφές περιλαμβάνονται επίσης όσες περιέχουν φυτικές ίνες, φυλλικό οξύ και ευεργετικές αντιξειδωτικές ουσίες.
  • Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Πολλές μελέτες έχουν διαπιστώσει πως η σωματική άσκηση είναι υγιής συνήθεια για το στήθος. Συστήνεται αερόβια άσκηση είτε μέτριας έντασης για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, είτε έντονης έντασης για 75 λεπτά την εβδομάδα, η οποία δύναται να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Πηγές

Γιάννης Αρναούτης MSc, PhD

Εργοφυσιολόγος
Διδάκτωρ Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής,
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Ιωάννα Αδαμίδου MS, RD

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος & Βιολόγος

26/10/21  ━━   2 min read

Γνωρίζετε ότι:

  • Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος τύπος καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως.
  • 1 στις 8 γυναίκες θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
  • Η ευρεία εφαρμογή του προληπτικού ελέγχου στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση και, παράλληλα με την πρόοδο στις θεραπευτικές μεθόδους, εκτιμάται πως έχει συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της θνητότητας της νόσου.

Το ακριβές αίτιο σε κάθε εξατομικευμένη περίπτωση διάγνωσης καρκίνου του μαστού είναι δύσκολο να διασαφηνιστεί, ωστόσο τα γονίδια και οι μεταλλάξεις αυτών παίζουν καθοριστικό ρόλο. Επιπρόσθετα, οι παράγοντες κινδύνου που έρχονται να προστεθούν στη γενετική προδιάθεση ενός ατόμου αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου μπορεί να είναι ορμονικοί, περιβαλλοντικοί, ή να αφορούν τον τρόπο ζωής.

Οι επιλογές του τρόπου ζωής που είναι τροποποιήσιμοι και επηρεάζουν σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού, πολύ περισσότερο εάν υπάρχει γενετική προδιάθεση, είναι:

  • Η απουσία θηλασμού. Ο θηλασμός, όταν διαρκεί για > 1 χρόνο, προστατεύει την γυναίκα μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Τα αποτελέσματα συνδυαστικής ανάλυσης 47 επιδημιολογικών μελετών η οποία δημοσιεύτηκε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό το 2002, έδειξαν πως για κάθε 12 μήνες θηλασμού ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού μειώνεται κατά 4,3%.
  • Η υπερβαρότητα και η παχυσαρκία. Το αυξημένο σωματικό βάρος και αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους οδηγεί σε ορμονικές αλλαγές, όπως αύξηση των οιστρογόνων αλλά και της εκκρινόμενης ινσουλίνης. Η απότομη πρόσληψη βάρους, όπως αυτή που παρατηρείται κατά την εμμηνόπαυση, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η διαχείριση βάρους δεν είναι εύκολη υπόθεση και χρίζει συμβουλευτικής και τακτικής παρακολούθησης από διαιτολόγο-διατροφολόγο προκειμένου η απώλεια βάρους να επιτευχθεί με σωστό τρόπο αλλά και να συντηρηθεί. Η ελάχιστη απώλεια βάρους, έστω της τάξεως του 5-10%, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για την υγεία.
  • Η κατανάλωση αλκοόλ. Υπάρχει ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ και την αύξηση εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Έρευνες δείχνουν πως η κατανάλωση 3 ποτών την εβδομάδα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ή και επανεμφάνισης της νόσου κατά 15%, λόγω της αύξησης των οιστρογόνων και των βλαβών στο DNA τις οποίες προκαλεί το αλκοόλ. Οι ειδικοί εκτιμούν πως για κάθε επιπρόσθετο ποτό την ημέρα ο κίνδυνος αυξάνεται περαιτέρω, κατά άλλο ένα 10%.
  • Οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Οι γυναίκες που ακολουθούν μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και μειωμένη σε κορεσμένα και trans λιπαρά, έχουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Είναι σαφής ο θετικός συσχετισμός της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, με πιθανούς ενόχους το κορεσμένο λίπος, τις ζωικές πρωτεΐνες, τις ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs), τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAHs) και τις εξωγενείς ορμόνες. Συστήνεται η κατανάλωση < 500 γρ. άπαχου κόκκινου κρέατος την εβδομάδα, με αποφυγή του τηγανίσματος ή ψησίματος στα κάρβουνα, και η εναλλακτική προτίμηση σε ψάρια, πουλερικά, όσπρια και τροφές πλούσιες σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Στις ευεργετικές τροφές περιλαμβάνονται επίσης όσες περιέχουν φυτικές ίνες, φυλλικό οξύ και ευεργετικές αντιξειδωτικές ουσίες.
  • Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Πολλές μελέτες έχουν διαπιστώσει πως η σωματική άσκηση είναι υγιής συνήθεια για το στήθος. Συστήνεται αερόβια άσκηση είτε μέτριας έντασης για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, είτε έντονης έντασης για 75 λεπτά την εβδομάδα, η οποία δύναται να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Πηγές

Γιάννης Αρναούτης MSc, PhD

Εργοφυσιολόγος
Διδάκτωρ Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής,
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Ιωάννα Αδαμίδου MS, RD

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος & Βιολόγος