15/09/22   ━━   2 min read

Τι είναι η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας;

Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας είναι ένας θεσμός καθιερωμένος σε Ευρωπαϊκό επίπεδο που στοχεύει στην προαγωγή βιώσιμων προτύπων κινητικότητας και κατ’ επέκταση στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών. Τελικός πανευρωπαϊκός στόχος είναι η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας και η υποστήριξη κάθε τοπικής πρωτοβουλίας ώστε οι πόλεις να γίνουν πιο ασφαλείς, πιο πράσινες και πιο προσβάσιμες για όλους.

Στις δράσεις που υλοποιούνται το διάστημα 16 με 22 Σεπτεμβρίου είναι η χρήση και η προώθηση περισσότερο βιώσιμων τρόπων μετακίνησης εντός των πόλεων. Όσο αυξάνονται οι ήπιοι τρόποι μετακίνησης, τόσο πιο φιλικές προς το περιβάλλον και ελκυστικές για τους πολίτες γίνονται οι πόλεις. Οι εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης ποικίλουν και περιλαμβάνουν όλες εκείνες τις επιλογές που μας οδηγούν στην χρήση λιγότερων καυσίμων. Παρουσιάζονται ως ακολούθως, από τις περισσότερο στις λιγότερο βιώσιμες επιλογές:

• Περπάτημα μέχρι τη δουλειά ή το σουπερμάρκετ.
• Χρήση κανονικού ή ηλεκτρικού ποδηλάτου για μετακίνηση στη δουλειά ή σε αποστάσεις πέραν των ορίων της γειτονιάς.
• Χρήση του ίδιου μέσου μετακίνησης από πολλά άτομα.
• Μεικτός τρόπος μετακίνησης, που περιλαμβάνει περισσότερο περπάτημα, χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς για τις διαδρομές που καλύπτονται από αυτά, με συνεπαγόμενη περιορισμένη χρήση του αυτοκινήτου.

Φυσικά, οι εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης δεν περιορίζονται στους παραπάνω. Οι λάτρεις του skate ή των rollers, για παράδειγμα, μπορούν να επιλέξουν να καλύπτουν με αυτά το μεγαλύτερο μέρος των αποστάσεων που διανύουν καθημερινά.

Κίνηση για μετακίνηση: Οφέλη τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον εαυτό μας

Η πλειοψηφία του πληθυσμού γνωρίζει καλά τη σχέση μεταξύ φυσικής δραστηριότητας και υγείας, αλλά υποτιμάει τα πολύτιμα οφέλη για την υγεία και ευζωία που επιφέρουν οι βιώσιμες αυτές αλλαγές μετακίνησης, και συγκεκριμένα η στροφή στο περπάτημα και στο ποδήλατο, όπως επισημαίνεται σε μια πρόσφατη ερευνητική δημοσίευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO). Μεταξύ των μελετών που εξετάστηκαν, φάνηκε ότι:

• Το περπάτημα για 30 λεπτά ή η ποδηλασία για 20 λεπτά, όταν γίνεται τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας, μειώνει τον κίνδυνο θνησιμότητας κατά τουλάχιστον 10%.
• Η μετακίνηση με οποιονδήποτε τρόπο που απαιτεί σωματική δραστηριότητα, συνδέεται με περίπου 10% μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και 30% μείωση του κινδύνου διαβήτη τύπου 2.
• Η χρήση ποδηλάτου ως κύριο μέσο μετακίνησης σχετίζεται με 30% χαμηλότερη θνησιμότητα από καρκίνο.

Με άλλα λόγια, το περπάτημα και η ποδηλασία για μετακίνηση αποτελούν εξαιρετικές μεθόδους ένταξης της άσκησης στην καθημερινότητα, ιδίως για τους σκληρά εργαζόμενους με ελάχιστα χρονικά περιθώρια για οργανωμένη φυσική δραστηριότητα. Όντας χρονικά αποδοτικά, ως μέσα μεταφοράς, μπορούν να αντικαταστήσουν τον καθιστικό χρόνο που αφιερώνετε στην οδήγηση μηχανοκίνητων οχημάτων ή στη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Ποδήλατο ενάντια στην παχυσαρκία

Το ποδήλατο είναι ένας καλός τρόπος για να ελέγξετε ή να μειώσετε το βάρος, καθώς αυξάνει τον μεταβολικό σας ρυθμό, χτίζει μυς και συμβάλλει στην καύση του σωματικού λίπους, δαπανώντας περίπου 300 θερμίδες την ώρα σε https://www.bioiatrikiplus.gr/blog-fitness/o-rolos-ths-askisis-sthn-apwleia-barous/μέτρια ένταση. Εκτός του ότι αποτελεί άνετη μορφή άσκησης, ένα επιπλέον πλεονέκτημα του ποδηλάτου είναι ότι μπορείτε να ποδηλατήσετε με την ένταση που σας ταιριάζει. Η ένταξη του ποδηλάτου στις μετακινήσεις αποτελεί μια απλή αλλαγή στην καθημερινότητα, που δύναται να συμβάλλει στην καταπολέμηση του καθιστικού τρόπου ζωής και τελικά στην μείωση των επιπέδων της παχυσαρκίας.

Σύμμαχοι στην καλή φυσική κατάσταση

Χρειάζονται μόλις 2-4 ώρες την εβδομάδα για να βελτιώσετε τη φυσική σας κατάσταση. Είτε επιλέξετε περπάτημα, είτε ποδηλασία, οι επιπλέον ώρες φυσικής δραστηριότητας που θα προσθέσετε στο πρόγραμμά σας μπορούν να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των κάτω άκρων και στη βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής αντοχής.  

Σύμμαχοι στην ψυχική υγεία

Τόσο η χρήση του ποδηλάτου όσο και το περπάτημα μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα της κορτιζόλης, ορμόνης του στρες, επιτρέποντας παράλληλα την απελευθέρωση των ενδορφινών, ορμονών της χαράς, που βοηθούν στη χαλάρωση και τονώνουν τη διάθεση. Με το πέρας μιας δύσκολης εργασιακής ημέρας, η χρήση του ποδηλάτου είναι μια εξαιρετική επιλογή για την επιστροφή στο σπίτι, καθότι μπορεί να ανακουφίσει την ένταση που έχει διοχετευτεί στο σώμα και να σας αναζωογονήσει ώστε να συνεχίσετε δυναμικά την ημέρα σας.

Σύμμαχοι στην υγεία του αναπνευστικού συστήματος

Φυσικά, εάν ολόκληρες πόλεις στραφούν στους ενεργούς τρόπους μετακίνησης, επιπλέον οφέλη υγείας μπορούν να προκύψουν από τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η βελτίωση της ποιότητας του εμπνεόμενου αέρα σε μια πόλη σημαίνει λιγότερες περιπτώσεις αναπνευστικών παθήσεων όπως το άσθμα, ενώ η καθαρή ατμόσφαιρα μπορεί παράλληλα να αυξήσει το κίνητρο στους πολίτες να βγαίνουν έξω και να αθληθούν, δημιουργώντας έτσι ένα θεμιτό κύκλο θετικής ανατροφοδότησης μεταξύ άθλησης, κινήτρων και ποιότητας ζωής.

Πρακτικά ζητήματα και σημεία προσοχής

Η ιδιωτική πρωτοβουλία των πολιτών για στροφή σε ενεργούς τρόπους μετακίνησης είναι απαραίτητη για να μπορούν όλοι να απολαύσουν ένα καθαρό περιβάλλον, με παράλληλο όφελος της προσωπικής τους υγείας.

Πρέπει ωστόσο να τονιστεί πως η ενεργή μετακίνηση δεν είναι εύκολη σε όλες τις περιπτώσεις, ή τουλάχιστον όχι ακόμη.  Για παράδειγμα, η χρήση ποδηλάτου αντί του αυτοκινήτου σε πόλεις με ελάχιστες υποδομές είναι εφικτή για αποστάσεις έως 15 km που συνήθως δεν απαιτούν χρήση δρόμων ταχείας κυκλοφορίας. Ωστόσο, η επιλογή των βιώσιμων μέσων μετακίνησης για μεγαλύτερες αποστάσεις απαιτεί τη διασφάλιση θεμάτων ασφάλειας σε κρατικό ή περιφερειακό επίπεδο. Τα μέτρα βελτίωσης της ασφάλειας πρέπει να ακολουθούν μια συστημική προσέγγιση που στοχεύει σε πολλαπλά δομικά επίπεδα, από την ατομική εκπαίδευση έως την ασφάλεια των οχημάτων, τον σχεδιασμό υποδομών και τη ρύθμιση της κυκλοφορίας.

Φιλοδοξία του θεσμού της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη διεκδίκηση βιώσιμων και ασφαλών πόλεων που να ενθαρρύνουν την κίνηση και να επιτρέπουν την ενεργή μετακίνηση, με τις θετικές επιδράσεις στην υγεία και ευεξία να αποτελούν σύντομα τη νέα πραγματικότητα.

Πηγές:

• https://mobilityweek.eu/
• WΗΟ, 2022, Walking and cycling: latest evidence to support policy-making and practice, ISBN: 9789289057882
• Avila-Palencia I, de Nazelle A, Cole-Hunter T, et al, The relationship between bicycle commuting and perceived stress: a cross-sectional study, BMJ Open 2017;7:e013542. doi: 10.1136/bmjopen-2016-013542